Điểm nóng xung đột ngày 17-6: Iran có lựa chọn nào trong xung đột với Israel?

(NLĐO) - Dù lựa chọn đáp trả Israel, Iran vẫn đang cân nhắc các nước đi quân sự và ngoại giao khác nhằm sớm chấm dứt cuộc xung đột có thể tàn phá nền kinh tế.

Giao tranh giữa Israel và Iran đã bước sang ngày thứ 4, sau khi Tel Aviv phát động chiến dịch tấn công Tehran hôm 13-6. Iran đã đáp trả theo cách chưa từng có, khi tên lửa nước này gây thiệt hại lớn cho các thành phố lớn nhất Israel, trong đó có Tel Aviv và Haifa.

Theo Al Jazeera, hiện khó đánh giá toàn diện tổn thất cũng như kho dự trữ tên lửa và đạn dược hai bên lớn tới mức nào. 

Tuy nhiên, Iran được cho là có chương trình tên lửa lớn nhất Trung Đông, với hàng ngàn tên lửa đạn đạo sẵn có với đa dạng tầm bắn và tốc độ. Iran cũng đang chứng minh mức độ hiệu quả của các loại tên lửa tiên tiến. 

Tên lửa Haj Qassem, dùng lần đầu tiên nhắm vào Israel hôm 15-6, đã xuyên thủng hệ thống phòng không Israel. Các video cho thấy sức mạnh và tốc độ của Haj Qassem khác biệt so với những loại tên lửa trước đó.

Dù số lượng tên lửa tiên tiến có giới hạn và cần xem xét chiến lược, kết hợp với các tên lửa tiêu chuẩn và hàng ngàn máy bay không người lái, Iran có đủ khả năng quân sự đối đầu với Israel. 

Với ước tính hiện tại, Iran có thể tiếp tục tấn công Israel trong nhiều tuần, khiến Israel mất mát đáng kể, một điều mới lạ với nước này sau nhiều năm giao tranh với các nhóm vũ trang yếu hơn ở Dải Gaza, Lebanon và Yemen.

Tránh giao tranh với Mỹ

Loạt tên lửa của Iran đang gây thách thức cho hệ thống phòng không của Israel, song Israel có thể tìm kiếm sự giúp đỡ từ đồng minh Mỹ. 

Tuy nhiên, Tổng thống Mỹ Donald Trump nhấn mạnh Washington không liên quan tới xung đột hiện tại và đe dọa về hậu quả nghiêm trọng nếu Iran tấn công các lợi ích của Mỹ trong khu vực, như căn cứ quân sự rải rác khắp Trung Đông.

Với Iran, tấn công vào các căn cứ quân sự và nhân sự của Mỹ là kịch bản tồi tệ nhất. Lãnh đạo tối cao Iran Ayatollah Ali Khamenei thường thận trọng và không muốn đối đầu trực tiếp với Mỹ, hoặc tạo ra một cái cớ để Mỹ tăng cường sức mạnh quân sự cho Israel. 

Việc Mỹ và Israel bắt tay đánh Iran có khả năng phá hủy các địa điểm hạt nhân của Tehran và mang lại vị thế mạnh mẽ cho Israel.

Tuy nhiên, Iran có những quân bài khác nếu giao tranh vẫn tiếp diễn. Nước này nhiều lần đe dọa sẽ đóng eo biển Hormuz, nằm giữa Iran và Oman, một động thái ngay lập tức ảnh hưởng tới việc vận chuyển hàng triệu thùng dầu mõi ngày.

Giá dầu - tăng vọt lên mức cao nhất 78 USD/thùng hôm 13-6 - có khả năng còn vượt 100 USD nếu kịch bản này xảy ra.

Dò tìm "lối thoát hiểm" 

Sau cùng, Iran sẽ tìm kiếm “lối thoát hiểm” để chấm dứt xung đột có khả năng leo thang thành xung đột khu vực chống lại cả Israel và Mỹ, đồng nghĩa nền kinh tế nước này sẽ bị tàn phá. 

Iran hiểu dù khả năng quân sự của Israel có giới hạn, sự hỗ trợ từ Mỹ giúp Israel dễ dàng bổ sung kho dữ trữ hơn Iran.

Chính phủ Iran tuyên bố rõ sẽ hành động tương tự nếu Israel dừng lại và sẵn sàng quay lại đàm phán hạt nhân với Mỹ. Tuy nhiên, điều này phụ thuộc vào Mỹ và vị tổng thống liên tục đưa ra những tuyên bố thiếu nhất quán, khi vừa kêu gọi chấm dứt xung đột, vừa đe dọa Iran. 

Ông Donald Trump sẽ cần gây áp lực lên Israel và Thủ tướng Benjamin Netanyahu, và không rõ tổng thống Mỹ có sẵn sàng làm vậy không.

Iran cũng hiểu không thể tin tưởng ông Donald Trump. Mỹ rõ ràng biết Israel có kế hoạch tấn công Iran vào hôm 13-6, song ngoài mặt vẫn nhắc tới cuộc đàm phán hạt nhân với Iran vào ngày 15-6.

Tuy nhiên, một thỏa thuận do Mỹ làm trung gian là lựa chọn khả thi nhất với Iran, với hy vọng chấm dứt cuộc xung đột đã cho họ cơ hội phô diễn sức mạnh nhưng khó duy trì lâu dài.