Điểm nóng xung đột ngày 23-6: Iran không dễ đáp trả Mỹ lúc này?
(NLĐO) - Việc Mỹ tấn công các cơ sơ hạt nhân của Iran đã đẩy Trung Đông vào tình thế bất ổn, khi mọi sự chú ý đổ dồn vào động thái tiếp theo của Tehran.
Giới phân tích nhận định giữa một Trung Đông vốn đang căng thẳng, quyết định không kích các cơ sở hạt nhân của Tổng thống Mỹ Donald Trump đã đặt ra nhiều lựa chọn cho Iran. Tuy nhiên, tất cả lựa chọn đều tiềm ẩn rủi ro.
Ngoại giao: Iran quay lại bàn đàm phán
“Ngoại giao là động lực to lớn để chấm dứt xung đột và bảo vệ chế độ” - Amos Yadlin, cựu Giám đốc Tình báo Quân đội Israel, nói với CNN - “Iran có thể tuyên bố họ sẽ thảo luận và yêu cầu kết thúc xung đột. Đàm phán sẽ xoay quanh chủ đề không làm giàu uranium”.
Ông Yadlin cho rằng Iran cũng có khả năng rời Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân (NPT) của Liên hợp quốc, theo đó nước này cam kết không phát triển bom. Tuy nhiên, "năng lực (chế tạo bom) của Iran sẽ bị hạn chế trong 1-2 năm tới” - ông nói thêm.
Tuy nhiên, câu hỏi đặt ra là liệu những người theo đường lối cứng rắn bảo thủ có chấp nhận phản ứng mềm mỏng sau khi Mỹ ngang nhiên thả bom trên đất Iran hay không.
Chuyên gia nhận định Iran không có lựa chọn nào dễ dàng sau khi bị Mỹ ném bom cơ sở hạt nhân. Ảnh: AP
Quân sự: Iran trả đũa
Nhà phân tích Barak Ravid chỉ ra Iran nhiều lần nhấn mạnh nếu Mỹ “tham gia xung đột và tấn công các cơ sở hạt nhân, họ sẽ trả đũa các lực lượng và lợi ích của Mỹ trong khu vực”.
Năng lực răn đe của Iran cũng phần nào bị ảnh hưởng sau hơn một tuần giao tranh với Israel. Tuy nhiên, Guardian nhận định Iran vẫn sở hữu kho vũ khí đáng gờm gồm tên lửa và máy bay không người lái.
Iran cũng nắm trong tay một “vũ khí” khác đã xây dựng trong nhiều thập niên: Mạng lưới liên minh với các lực lượng dân quân trải dài khắp khu vực, còn được gọi là “trục kháng cự”.
Song tiềm lực của các nhóm này đang xói mòn đáng kể. Ví dụ, kho tên lửa khổng lồ của Hezbollah ở Lebanon đã bị không quân Israel phá hủy vào năm 2024.
Kata'ib Hezbollah - lực lượng do Tehran hậu thuẫn ở Iraq - đe dọa “nhắm vào các lợi ích của Mỹ” ở Trung Đông để đáp trả việc Washington hỗ trợ trực tiếp Israel. Một chỉ huy tên Abu Ali al-Askari khẳng định các căn cứ quân sự của Mỹ trong khu vực “sẽ biến thành bãi săn vịt”.
Một đối tác khác của Iran, lực lượng Houthi ở Yemen, đã đồng ý ngừng bắn với Mỹ hồi tháng 5. Houthi cảnh báo nếu Mỹ tấn công Iran, lệnh ngừng bắn đã bị vi phạm và sẽ lại tấn công tàu Mỹ trên biển Đỏ.
Sự góp mặt của bất cứ lực lượng thân Iran nào trong xung đột đều sẽ vấp phải phản ứng dữ dội từ Mỹ, quốc gia đã chuẩn bị cho nhiều kịch bản bất ngờ suốt nhiều tháng qua.
Kinh tế: Iran đóng cửa eo biển Hormuz
Ngoài ra, ông Ravid cho rằng Iran có thể đóng cửa eo biển Hormuz. Hormuz là tuyến đường vận chuyển dầu quan trọng tác động đến toàn bộ hoạt động vận chuyển thương mại ở vịnh. “Động thái này sẽ làm tăng giá năng lượng, ảnh hưởng đến toàn bộ nền kinh tế thế giới” - ông nói thêm.
Lợi thế địa lý mang lại cho Iran “khả năng làm rung lắc thị trường dầu mỏ, đẩy giá dầu lên cao, thúc đẩy lạm phát, làm sụp đổ chương trình nghị sự kinh tế của ông Donald Trump” - học giả về Trung Đông Mohammad Ali Shabani nói.
Sau cùng, CNN nhận định Iran không có lựa chọn nào dễ dàng.
Theo Guardian, để tránh kéo thêm đối thủ vào xung đột hoặc mở đường cho chiến dịch ném bom toàn diện của Mỹ, Tehran có thể quyết định trả thù lớn vào một thời điểm khác.
Trong quá khứ, nước này từng trì hoãn phản ứng khi bị đối phương tấn công. Bộ trưởng Ngoại giao Seyed Abbas Araghchi ám chỉ không có thời hạn cho đòn trả đũa của Iran khi khẳng định quyết định của ông Donald Trump “để lại hậu quả vĩnh viễn”.