Chúng tôi về xã Tiên Lục - Lạng Giang, Bắc Giang, thăm cây dã hương ngàn tuổi, một biểu tượng đặc sắc của thiên nhiên và cảnh quan văn hoá vùng đất này. Cây đã được xếp hạng Di sản quốc gia và được UNESCO công nhận là di sản thiên thiên thế giới.
Theo các nhà khoa học, cây dã hương Tiên Lục có tuổi thọ trên 1.000 năm, là cây dã hương" độc nhất vô nhị" trên thế giới. Thân cây chỗ to nhất có chu vi trên 17m, tám người ôm mới hết. Vỏ cây dầy khoảng 15 cm. Cây có chiều cao khoảng 36 mét, tán rộng trên hai sào đất. Lá cây xanh quanh năm,hương hoa toả khắp một vùng. Dã hương thuộc dòng long não; hoa nở vào cuối xuân, đầu hè, màu vàng nhạt, cánh nhỏ li ti, có hương thơm như hoa dạ lan.
Bên cạnh đình Viễn Sơn ba trăm năm tuổi, cây dã hương là biểu tượng cho không gian văn hoá ở Tiên Lục, một linh vật, là chỗ dựa tinh thần cho người dân nơi đây. Cuộc sống nhiều đời người dân Tiên Lục gắn bó với cây. Người ở đây cho biết, nhờ hương cây lan tỏa, người dân trong vùng có sức khoẻ, không bị dịch bệnh, cuộc sống yên ấm, thanh bình.
Nhiều câu chuyện về cây dã hương đã được lưu truyền: Vua Lê Cảnh Hưng (1740-1786) khi kinh lý ngang qua, thấy cây dã hương to, đẹp đã sắc phong cho cây là "Quốc chúa đô mộc Dã Đại vương" (nghĩa là cây dã hương lớn nhất nước).
Chuyện rễ cây dã hương đã đươc chiết để đem về Huế tiến vua. Hình ảnh của cây dã hương Tiên Lục đã từng được trưng bày ở một hội chợ ở Mác Xây (Pháp ) ...Về mặt tâm linh, ông Nguyễn Văn Đề, một người ở Tiên Lục làm công việc chăm nom cây, trong cuốn sách "Đất thiêng Tiên Lục" của mình còn khẳng định tìm thấy những liên hệ giữa sự biến đổi của cây với những thay đổi về đời sống xã hội xung quanh!
Vẻ đẹp vĩnh cửu, hình ảnh cho sự sống trường tồn, cùng những câu chuyện, giai thoại về cây dã hương ngàn tuổi càng làm tăng sự hấp dẫn về con người và cuộc sống văn hoá vùng đất Tiên Lục với du khách gần xa.
