50 NĂM GIƯƠNG CAO NGỌN CỜ ĐẦU (*): Vững vàng và bản lĩnh

Ngày 23-1-2020, ca nhiễm COVID-19 đầu tiên tại Việt Nam xuất hiện ở TP HCM. Giai đoạn vừa vất vả, vừa bi thương, vừa minh chứng sự vững vàng của lòng người trước sóng gió.

Hóa giải nguy nan

Suốt khoảng thời gian dài sau đó, đại dịch vượt qua nhiều tính toán, kế hoạch và khả năng ứng phó của ngành y tế, gây nên những tổn thất không thể đong đếm.

Là một trong những địa phương hứng chịu sự bùng phát dữ dội số lượng ca bệnh, TP HCM kiên cường vượt qua bằng nhiều nỗ lực từ chính quyền, người dân, lực lượng tuyến đầu và sự hỗ trợ của cả nước. 

Lãnh đạo thành phố đã huy động mọi nguồn lực, nhanh chóng thiết lập Ban Chỉ đạo phòng chống dịch, đưa ra những mệnh lệnh khẩn cấp, phân công rõ trách nhiệm đến từng cấp phường, xã.

Các chốt kiểm soát, trạm y tế lưu động, khu cách ly, bệnh viện dã chiến được thành lập thần tốc. Hàng vạn cán bộ, chiến sĩ quân đội, y - bác sĩ, sinh viên ngành y, tình nguyện viên… được huy động tham gia chống dịch. Một chiến dịch tiêm chủng quy mô lớn chưa từng có cũng nhanh chóng được triển khai với mục tiêu phủ vắc-xin cho toàn dân càng nhanh càng tốt... 

Đến cuối năm 2021, tỉ lệ tiêm vắc-xin mũi 1 và 2 ở TP HCM đạt trên 95% dân số trưởng thành.

Song song với đó là nỗ lực bảo đảm an sinh trên tinh thần không ai bị bỏ lại phía sau trong bối cảnh những chỉ thị giãn cách xã hội liên tiếp nối nhau. Đã có hơn 3 triệu phần quà, hàng trăm ngàn túi an sinh, hỗ trợ tiền mặt được trao tận tay người lao động, người nghèo, người mất thu nhập. 

Các gian bếp 0 đồng, siêu thị 0 đồng, ATM gạo, ATM thực phẩm miễn phí… lan tỏa mạnh mẽ tinh thần tương thân tương ái. Hình ảnh người dân nhường cơm sẻ áo, chăm nhau trong khu cách ly, tình nguyện viên xông pha tuyến đầu, bác sĩ trắng đêm trực... đã tạo nên bản anh hùng ca giữa đời thường, lan tỏa niềm tin, sự quyết tâm và ý chí vươn lên vượt qua nghịch cảnh.

Hội tụ nhân tài

Trong danh sách bình chọn 50 sự kiện, hoạt động nổi bật của TP HCM từ 1975 đến 2025 có sự ra đời, hoạt động của Đại học Quốc gia (ĐHQG) TP HCM. Đầu năm 1995, ĐHQG TP HCM được thành lập với sứ mệnh đào tạo, bồi dưỡng nhân tài có kiến thức toàn diện, trách nhiệm xã hội, năng lực lãnh đạo và tư duy khởi nghiệp. Đồng thời, giữ vai trò tiên phong, nòng cốt trong hệ thống giáo dục ĐH Việt Nam, phục vụ đắc lực công cuộc đổi mới, phát triển đất nước.

Trải qua hành trình 30 năm xây dựng và phát triển, ĐHQG TP HCM đào tạo hàng trăm ngàn cử nhân, kỹ sư, kiến trúc sư, bác sĩ, dược sĩ, thạc sĩ, tiến sĩ. 

Đây cũng là địa chỉ cung cấp nguồn nhân lực chất lượng cao cho đất nước. Trong đó, không ít người giữ vị trí quan trọng của Đảng, Nhà nước, nhiều doanh nhân thành đạt, nhà khoa học đầu ngành có uy tín trong và ngoài nước đã trưởng thành từ đây.

Dẫn đầu cả nước về số chương trình đào tạo được xếp hạng thế giới, ĐHQG TP HCM cũng là đơn vị tiên phong thí điểm các ngành đào tạo mới như trí tuệ nhân tạo, khoa học dữ liệu, chip - bán dẫn, các chương trình cử nhân, kỹ sư tài năng. Đến nay, từ 3 trường ĐH thành viên với 3 lĩnh vực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và nhân văn, kỹ thuật công nghệ, hệ thống ĐHQG TP HCM đã mở rộng thành 8 trường ĐH và 1 viện.

Theo PGS-TS Vũ Hải Quân, Giám đốc ĐHQG TP HCM, với tầm nhìn trở thành ĐH nghiên cứu hàng đầu châu Á, nơi hội tụ nhân tài và lan tỏa tri thức, văn hóa Việt Nam, ĐHQG TP HCM sẽ tiếp tục định hình phát triển với 3 giá trị cốt lõi. 

"Đó là xuất sắc, tiên phong, chính trực trong đào tạo và nghiên cứu; trách nhiệm, minh bạch, hiệu quả trong hoạt động; gắn kết, phục vụ cộng đồng" - PGS-TS Vũ Hải Quân nhấn mạnh.

Làm dày lịch sử ngành y

Một sự kiện nữa, đêm 30-4-1998, 3 bé Mai Quốc Bảo, Phạm Tường Lan Thy và Lưu Tuyết Trân lần lượt cất tiếng khóc chào đời tại Bệnh viện Từ Dũ, đánh dấu thời khắc lần đầu Việt Nam thực hiện thành công phương pháp thụ tinh trong ống nghiệm.

Nhớ lại thời khắc ấy, GS-TS-BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng - nguyên Giám đốc Bệnh viện Từ Dũ, Phó Chủ tịch không chuyên trách Ủy ban MTTQ TP HCM, nguyên Phó Chủ tịch Hội Nạn nhân chất độc da cam/dioxin Việt Nam (VAVA) - còn nguyên xúc động. 

Nữ giáo sư thấu cảm nỗi đau của nhiều cặp vợ chồng hiếm muộn cộng với nỗi day dứt của nghề nghiệp đã tìm mọi cách nhằm đẩy nhanh chương trình hỗ trợ sinh sản, trong đó có kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm.

"Ngày đó, tôi đặt ra một ước mơ, một khát vọng là được làm điều gì đó cho những bệnh nhân hiếm muộn của mình. Tôi cứ cố gắng đi tới, chưa làm được chưa ngưng" - bà trải lòng.

Và rồi ngày 19-8-1997, GS Đỗ Nguyên Phương - Bộ trưởng Bộ Y tế lúc bấy giờ - ký quyết định mang tính lịch sử, bà cùng các bác sĩ được thực hiện thụ tinh trong ống nghiệm. Đến 30-4-1998, một trang mới của ngành y tế được mở ra...

Dấu ấn đặc biệt nữa, đó là thực hiện thành công ca phẫu thuật tách cặp song sinh dính liền Nguyễn Việt - Nguyễn Đức vào năm 1988. 

Trong bối cảnh trang thiết bị y tế còn hạn chế, ca mổ kéo dài nhiều giờ đã thành công dưới sự lãnh đạo trực tiếp của GS-TS-BS Trần Đông A. Thành công này giúp Việt Nam vẽ thêm vào bản đồ y học thế giới, được sách Kỷ lục Guinness vinh danh vào năm 1991 như một kỳ tích y khoa. 

(Còn tiếp)

(*) Xem Báo Người Lao Động từ số ra ngày 14-4