Bộ Y tế đề xuất ưu đãi nhà ở xã hội để nâng mức sinh

Tại dự thảo Luật Dân số, Bộ Y tế cho biết tại Việt Nam, mức sinh đang có xu hướng giảm dưới mức thay thế, từ 2,11 con/phụ nữ (2021) xuống 2,01 con/phụ nữ (2022), 1,96 con/phụ nữ (2023) và 1,91 con/phụ nữ (2024) - mức thấp nhất trong lịch sử. Bộ Y tế cảnh báo mức sinh có thể tiếp tục giảm trong các năm tới, ảnh hưởng đến quy mô và cơ cấu dân số.

Bộ Y tế cho biết theo dự báo ở kịch bản mức sinh tiếp tục giảm, đến năm 2039 Việt Nam sẽ kết thúc thời kỳ dân số vàng, năm 2042 quy mô dân số trong độ tuổi lao động đạt đỉnh và sau năm 2054 dân số sẽ bắt đầu tăng trưởng âm.

Mức sinh thấp kéo dài sẽ tác động trực tiếp, sâu sắc tới quy mô, cơ cấu dân số và để lại nhiều hệ lụy như thiếu hụt lực lượng lao động, suy giảm quy mô dân số, đẩy nhanh tốc độ già hóa dân số, gia tăng các dòng di cư.

Đề xuất bổ sung phụ nữ sinh đủ 2 con ở một số khu vực vào nhóm hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở xã hội

Để ngăn đà mức sinh giảm và duy trì mức sinh thay thế, Bộ Y tế đề xuất bổ sung nhóm phụ nữ sinh đủ 2 con ở các khu công nghiệp, khu chế xuất và các tỉnh, thành có mức sinh thấp vào Điều 76 Luật Nhà ở, để cho phép nhóm này được hưởng chính sách hỗ trợ về nhà ở xã hội.

Đồng thời, cho phép lao động nữ khi sinh con thứ 2 được kéo dài thời gian nghỉ thai sản từ 6 tháng lên 7 tháng. Cá nhân, cặp vợ chồng được quyền tự quyết thời điểm, số con và khoảng cách giữa các lần sinh.

Bộ Y tế cũng đề xuất định kỳ Chính phủ công bố tình trạng mức sinh để chính quyền địa phương xây dựng, thực hiện các chính sách hỗ trợ, khuyến khích phù hợp. Trường hợp mức sinh của một số địa phương xuống mức rất thấp, Chính phủ báo cáo, đề xuất với Quốc hội có biện pháp can thiệp kịp thời.

Từ năm 2019 đến 2024, dân số Việt Nam tăng mỗi năm gần 1 triệu người song tốc độ tăng bình quân chỉ đạt 0,99%, giảm so với mức 1,22% giai đoạn 2014-2019.

Theo kết quả Điều tra dân số và nhà ở giữa kỳ năm 2024 do Tổng cục Thống kê công bố đầu tháng 1 vừa qua, dân số Việt Nam thời điểm 1-4-2024 là hơn 101,1 triệu người. Dân số nam là 50,6 triệu người, chiếm 49,9% và nữ là 50,7 triệu người, chiếm 50,1%.

Với dự báo về mức tăng dân số hàng năm, dân số Việt Nam năm 2025 ước đạt khoảng 102 triệu người. Việt Nam là quốc gia đông dân thứ 3 trong khu vực Đông Nam Á (sau Indonesia và Philippines) và thứ 16 trên thế giới. Sau 5 năm, kể từ năm 2019 đến nay, quy mô dân số Việt Nam tăng thêm 4,9 triệu người.

Riêng Hà Nội và TP HCM là 2 thành phố có quy mô dân số lớn nhất. Dân số Hà Nội đạt gần 8,7 triệu người; TP HCM hơn 9,5 triệu người. Bắc Kạn ít dân nhất với 328.600 người, chênh lệch hơn 29 lần so với TP HCM.