Công nhân mong mỏi cải thiện cuộc sống

Sau giờ tan ca, những khu chợ tạm xung quanh các KCN chật cứng công nhân (CN) ghé mua vội các loại thực phẩm cho bữa tối muộn. Dù biết nhiều khi thực phẩm không còn tươi sống, không rõ nguồn gốc có thể tiềm ẩn rủi ro về sức khỏe nhưng họ chấp nhận bởi tiện đường và giá rẻ.

Ăn uống kham khổ

Anh Nguyễn Văn Khánh - CN KCN Vĩnh Lộc, huyện Bình Chánh, TP HCM - cho biết nhiều người lao động (NLĐ) phải làm việc theo ca kíp khá vất vả. Sau giờ tan ca, họ chỉ muốn nhanh chóng nghỉ ngơi nên có thói quen mua sắm tại các chợ tạm gần KCN. Đa số thực phẩm tại đây đều để cả ngày, không còn tươi sống nhưng vì giá rẻ nên CN cứ "nhắm mắt" mua.

Theo anh Khánh, bữa ăn hằng ngày ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe nhưng nhiều NLĐ chưa nhận thức đầy đủ hoặc có thể biết nhưng vẫn chấp nhận, cũng vì thu nhập thấp, họ tiết kiệm hết mức có thể. Từ thực trạng này, anh mong mỏi tại mỗi KCX-KCN có một vài cửa hàng tiện lợi, bán thực phẩm tươi sống với giá ưu đãi để cải thiện bữa ăn và sức khỏe của CN. "Để làm được điều này, rất cần sự chung tay của chính quyền, đoàn thể và cả doanh nghiệp (DN)" - anh nhận xét.

Anh Phạm Thành Nam - CN một công ty đóng tại huyện Củ Chi, TP HCM - quan tâm không kém đến việc cải thiện bữa ăn ca. Các công ty thường nhấn mạnh sức khỏe của NLĐ là sức khỏe của DN nhưng thực tế, nhiều nơi chỉ chi khoảng 15.000 đồng cho bữa ăn ca của một CN. Trừ các chi phí, giá trị thực mỗi bữa ăn có khi chưa đến 10.000 đồng thì không thể nói đến việc bảo đảm chất lượng.

"Nếu tăng ca, NLĐ sẽ ăn cả 2 bữa chính tại công ty. Ở nhiều nơi, công ty không cho mang thức ăn bên ngoài vào, cũng không thanh toán tiền cho người không dùng bữa ở DN nên NLĐ phải cố ăn để chống đói. Do vậy, bữa ăn ca chỉ đáp ứng tiêu chí no, còn vấn đề dinh dưỡng thì bỏ ngỏ" - anh Nam nêu thực trạng.

Thời gian qua, tổ chức Công đoàn đã nỗ lực thương lượng với DN để cải thiện bữa ăn ca cho NLĐ. Trong Tháng CN đang diễn ra, Công đoàn một số nơi còn phối hợp với DN thực hiện bữa cơm đặc biệt, bữa cơm Công đoàn cho NLĐ…

"Tuy nhiên, ở nhiều nơi, NLĐ vẫn còn dùng bữa ăn ca kém chất lượng, không bảo đảm an toàn thực phẩm. Vì vậy, tôi mong thời gian tới, Công đoàn có tiếng nói mạnh mẽ, có giải pháp thiết thực hơn trong việc thương lượng cùng chủ DN để nâng chất bữa ăn ca cho NLĐ" - anh Nam bày tỏ.

Mong ước an cư

Là người ngoại tỉnh đến TP HCM làm việc, hơn 14 năm qua, chị Nguyễn Ngọc Phương - CN Công ty TNHH PouYuen Việt Nam, quận Bình Tân - phải ở trọ và nhiều lần chuyển phòng. Hầu hết các phòng trọ chị thuê đều khá chật hẹp, xuống cấp, chưa bảo đảm các tiêu chí về an toàn, vệ sinh... Dù vậy, do vợ chồng cùng là CN, thu nhập eo hẹp nên chị không có lựa chọn khác.

"Vợ chồng tôi có 2 con nhỏ nên mong được ở khu nhà trọ sạch sẽ, khang trang, không gian rộng rãi hơn để các bé có nơi vui chơi. Chúng tôi cũng mong chủ nhà trọ ổn định giá cho thuê phòng, thu tiền điện, nước đúng quy định" - chị Phương thổ lộ. Chị cũng hy vọng nhà nước đầu tư xây dựng các nhà lưu trú tiện ích, giá rẻ cho CN thuê hoặc có chính sách hỗ trợ thiết thực, giúp NLĐ thu nhập thấp mua đất xây nhà hay mua nhà ở xã hội để họ an cư và làm việc tốt hơn.

Theo anh Bùi Chí Hữu, CN cơ khí tại một cơ sở ở quận Bình Tân, nhà trẻ cho con NLĐ là nhu cầu bức thiết của nhiều người. Vợ chồng anh thuê phòng trọ gần KCN Tân Tạo, vừa làm việc vừa chăm sóc con gái 4 tuổi. Cháu đã đến tuổi học mẫu giáo nhưng tìm một chỗ gửi trẻ an toàn, học phí vừa tầm vẫn là điều khiến anh chị đau đầu. Trường công lập khó xin suất học, còn trường tư gần nhà thì học phí cao, lại không giữ trẻ ngoài giờ hành chính.

Anh Hữu nhớ lại: "Nhiều ngày tôi phải tăng ca đến 20 - 21 giờ, trong khi nhà trẻ tới 17 giờ đã đóng cửa. Vợ cũng đi làm theo ca, chẳng ai đón con được, tôi thật sự khó xử. Nhiều hôm, tôi phải xin nghỉ ca chỉ để chạy về đón con, ảnh hưởng đáng kể đến lương, thưởng. Vợ chồng tôi từng tính gửi con về quê cho ông bà nội ngoại trông giúp. Thế nhưng, các cụ đều tuổi cao, sức yếu, mà con thì còn nhỏ, vợ chồng tôi cũng không đành lòng xa bé".

Nhiều CN cùng xóm trọ với anh Hữu cũng rơi vào tình cảnh tương tự. Vì vậy, họ luôn mong chờ có nhà trẻ phù hợp gần khu trọ hoặc các trường có thể giữ các bé đến tối muộn, để NLĐ yên tâm làm việc.

Củng cố tay nghề

Hiện nay, nhiều NLĐ sau thời gian dài làm việc đã có tay nghề rất giỏi. Tại công ty, họ từng bước được nâng bậc thợ để có mức thu nhập cao hơn. Dù vậy, họ chưa được đánh giá, công nhận để có chứng chỉ nghề theo quy định.

Điều này dẫn đến nhiều bất cập, như khi chuyển nơi làm việc do NLĐ muốn thay đổi chỗ làm hoặc do bị cắt giảm nhân sự vì DN gặp khó khăn, những CN này không có giấy tờ gì chứng minh tay nghề của mình. Quyết định nghỉ việc cũng không ghi rõ tay nghề, kinh nghiệm… Vì vậy, họ đành chấp nhận mức lương khởi điểm rất thấp, không có phụ cấp tay nghề khi chuyển đổi nơi làm việc.

Từng trải qua thực tế này, anh Trần Trung Thanh - CN giày da tại quận 8, TP HCM - kiến nghị cơ quan chức năng cho phép các DN có đủ điều kiện về đào tạo nghề theo quy định được đánh giá, cấp giấy chứng nhận nghề cho NLĐ. "Hầu hết DN khi tuyển dụng NLĐ đều phải đào tạo lại. Nếu sau đó, NLĐ được cấp chứng chỉ nghề thì khi chuyển sang nơi khác, họ sẽ thuận tiện hơn, thu nhập nhờ vậy cũng ổn định; DN tuyển dụng cũng đỡ tốn kém chi phí đào tạo lại" - anh nhìn nhận.

Cũng liên quan tay nghề của NLĐ, anh Lê Hoàng Anh Tuấn - CN kỹ thuật tại KCN Tân Bình, TP HCM - cho rằng tổ chức Công đoàn nên có chính sách hỗ trợ NLĐ và DN. Chẳng hạn, Công đoàn cần thường xuyên phối hợp với DN tổ chức thi tay nghề để xét nâng bậc lương cho CN. Thời gian qua, công ty của anh 3 năm mới xét tăng lương định kỳ một lần nên thu nhập tăng rất ít.

Bên cạnh đó, công việc của anh Tuấn chuyên về kỹ thuật, công nghệ lại thay đổi rất nhanh, những NLĐ như anh phải thường xuyên cập nhật kiến thức mới. Tuy nhiên, do đi làm chỉ vài năm, lại phải chăm lo cha mẹ già nên anh chưa có điều kiện tham gia các khóa đào tạo ngoài DN.

Anh Tuấn bộc bạch: "Chúng tôi mong Công đoàn công ty đề xuất DN thường xuyên kết nối với các đơn vị đào tạo để cập nhật kiến thức cho NLĐ. Bên cạnh đó, đề xuất Công đoàn cấp trên hỗ trợ chi phí học nghề hay có gói vay ưu đãi để NLĐ nâng cao trình độ, từ đó giữ được việc làm ổn định".

(Còn tiếp)