NÓI THẲNG: Phải thay đổi ngay cách thu phí đỗ xe ở lòng đường

Trong những năm gần đây, việc thu phí đỗ xe ô tô ở lòng đường tại TP HCM đã trở thành chủ đề nóng và gây nhiều tranh cãi. Mặc dù mục tiêu ban đầu là giảm ùn tắc giao thông và tạo nguồn thu cho ngân sách, nhưng kết quả thực tế lại cho thấy sự lãng phí và không hiệu quả trong việc quản lý và thu phí. 

Từ tháng 8 năm 2018, TP HCM đã triển khai thu phí đỗ ô tô theo giờ trên nhiều tuyến đường thuộc các quận 1, 5 và 10. Mức phí được tăng lên ít nhất 20.000 - 25.000 đồng/giờ và lũy tiến cho các giờ tiếp theo, thay vì chỉ 5.000 đồng/lượt như trước đây. 

Mục tiêu của việc tăng phí là nhằm giảm thiểu tình trạng ùn tắc giao thông và biến lòng đường thành bãi đỗ xe không chính thức. Tuy nhiên, số tiền thu được không đủ bù chi phí vận hành, dẫn đến tình trạng lỗ hàng tỉ đồng. 

Trong hơn 4 năm từ tháng 12-2020 đến tháng 10 -2024, TP HCM thu được khoảng 22,04 tỉ đồng từ việc thu phí đỗ ô tô ở lòng đường. Tuy nhiên, chi phí cho hoạt động này lên đến 24,32 tỉ đồng, dẫn đến lỗ khoảng 2,28 tỉ đồng. Điều này cho thấy sự không hiệu quả trong việc quản lý và thu phí.

Nếu tính riêng giai đoạn từ tháng 12-2020 đến tháng 6-2022, số tiền thu được là hơn 4,31 tỉ đồng, nhưng chi phí lại lên đến hơn 8,67 tỉ đồng, chênh lệch khoảng 4,3 tỉ đồng. Tình trạng này tiếp tục diễn ra trong các giai đoạn tiếp theo. 

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến chuyện khó hiểu là “thu tiền nhưng lại lỗ”, không thể không “mổ xẻ” nguyên nhân về công tác quản lý. Cụ thể là sự phối hợp giữa đơn vị thu phí và lực lượng chức năng chưa triệt để, dẫn đến việc thu - chi không hiệu quả; tiến độ triển khai các giải pháp công nghệ như kết nối liên thông các điểm đỗ xe, lắp đặt camera giám sát quá chậm, khiến việc quản lý và thu phí trở nên khó khăn hơn.

Thực tế trên đòi hỏi phải nhanh chóng thay đổi mạnh mẽ cách làm để đảm bảo hiệu quả và tránh lãng phí nguồn lực. 

Nếu không nhanh chóng triển khai các công nghệ mới để tăng hiệu quả và giảm thiểu thất thu thì tình trạng lỗ lã vẫn còn tiếp diễn. Công nghệ hiện đại không chỉ giúp tự động hóa quá trình thu phí mà còn giúp theo dõi và quản lý các vị trí đỗ xe một cách chính xác hơn. 

Một việc khác cũng cần làm ngay là rà soát và tối ưu hóa chi phí vận hành để giảm thiểu lãng phí. Chi phí thuê phần mềm quản lý thu phí, chi phí nhân công và các chi phí khác cần được xem xét kỹ lưỡng để đảm bảo rằng chúng thực sự cần thiết và hợp lý. Việc cắt giảm các chi phí không cần thiết sẽ giúp giảm bớt gánh nặng tài chính và tăng hiệu quả thu phí. 

Trước khi mở rộng thu phí đỗ ôtô theo giờ ở nhiều tuyến đường khác thì cần giải quyết triệt để các vấn đề tồn tại trong mô hình hiện tại. Việc mở rộng mà không giải quyết được các vấn đề cơ bản sẽ chỉ làm tăng thêm gánh nặng tài chính và không mang lại hiệu quả như mong muốn. 

Việc truy trách nhiệm cũng là một phần quan trọng trong quá trình cải thiện. Cần xác định rõ trách nhiệm của các đơn vị và cá nhân liên quan đến việc quản lý và thu phí đỗ xe. Những sai sót và lãng phí cần được xử lý nghiêm minh để đảm bảo rằng mọi người đều có trách nhiệm với công việc của mình. 

Chỉ khi có sự nghiêm túc và trách nhiệm trong thực hiện, chúng ta mới có thể hy vọng thực hiện mong muốn xây dựng một hệ thống giao thông thông minh và hiệu quả hơn cho TP HCM.