Từ hôm nay, người dân có quyền tự quyết định về số con sẽ sinh

Chiều 3-6, với 100% ý kiến tán thành, Ủy ban thường vụ Quốc hội đã thông qua Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số số 06/2003/PL-UBTVQH11 đã được sửa đổi, bổ sung theo Pháp lệnh số 08/2008/PL-UBTVQH12. Pháp lệnh có hiệu lực từ thời điểm thông qua.

Theo Pháp lệnh, mỗi gia đình, người dân có quyền tự quyết định về số con, khoảng cách sinh con phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện, thu nhập của cá nhân, cặp vợ chồng.

Trước đó, Bộ trưởng Bộ Y tế Đào Hồng Lan trình bày tờ trình xây dựng pháp lệnh sửa đổi điều 10 của pháp lệnh dân số năm 2003. Qua rà soát Bộ Y tế nhận thấy, nhiều quy định liên quan tới công tác dân số chưa đảm bảo tính đồng bộ.

Thực trạng dân số Việt Nam đã phát sinh những vấn đề đáng lo ngại. Cụ thể, mức sinh trên toàn quốc đang có xu hướng giảm thấp dưới mức sinh thay thế, từ 2,11 con/phụ nữ (năm 2021) xuống 2,01 con/phụ nữ (năm 2022), 1,96 con/phụ nữ (năm 2023) và 1,91 con/phụ nữ (năm 2024) – thấp nhất trong lịch sử và được dự báo sẽ tiếp tục xuống thấp trong các năm tiếp theo.

Từ thực trạng đó, ban soạn thảo đề xuất sửa đổi khoản 1, điều 10 pháp lệnh dân số theo hướng: Từ mỗi cặp vợ chồng, cá nhân "quyết định thời gian và khoảng cách sinh con" thành "quyết định về thời gian sinh con, số con, và khoảng cách giữa các lần sinh phù hợp với lứa tuổi, tình trạng sức khỏe, điều kiện học tập, lao động, công tác, thu nhập và nuôi dạy con của cá nhân, cặp vợ chồng trên cơ sở bình đẳng.

Dự thảo bỏ quy định: "sinh một hoặc hai con, trừ trường hợp đặc biệt do Chính phủ quy định". Theo Bộ trưởng Bộ Y tế, sửa đổi này nhằm khắc phục tình trạng chênh lệch mức sinh giữa các vùng, đối tượng, tránh để mức sinh giảm quá thấp, không đạt mức sinh thay thế.

Trình bày thẩm tra dự án Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số, Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh cho biết Uỷ ban cơ bản thống nhất với nội dung dự thảo.

Theo ông Nguyễn Đắc Vinh, việc sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số nhằm thể chế hóa ngay ý kiến chỉ đạo của Bộ Chính trị và để đáp ứng yêu cầu thực tiễn nên Ủy ban đồng tình việc Chính phủ báo cáo Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định dự án Pháp lệnh được xây dựng, ban hành theo trình tự, thủ tục rút gọn và có hiệu lực thi hành kể từ ngày Ủy ban Thường vụ Quốc hội thông qua.